Umut Aydın ile 'Meseleler' - #39
“Meseleler”in 39. sayısından selamlar,
Yoğun geçen bir haftanın ardından, yine zor bela bülteni sizlere yetiştirmeye çalıştım. Biliyorum daha iyi ve fazlasını hak ediyorsunuz, fakat yoğun seyahatler ve gündem itibariyle ancak ulaştırabiliyorum.
Ayrı kaldığımız süreç boyunca not aldıklarım aşağıdaki gibi.
Bu arada 40. sayı için çok güzel bir sürpriz hazırlıyorum sizler için.
Hepinize iyi haftalar diliyorum.
Umut AYDIN
twitter: umutaydin
instagram: umutaydin
linkedin: /in/umutaydin
Gündem
📉 Geçtiğimiz hafta bültene ara verdiğim süre dahilinde olan biten önemli gelişmelerle ilgili görüşlerimi paylaşmıştım, fakat birkaç kişiden bilhassa Getir’in bazı yurtdışı operasyonlarını sonlandırması ile ilgili bir kelam etmediğim geri dönüşünü aldım.
Arkadaşlar, her şeyden evvel ben bu bültendeki çoğu içeriği olan biteni özetlemekten ziyade olacaklar konusunda fikir sahibi olmanız için yazıyorum. Olan biteni takip edebileceğiniz sürüyle kaynak mevcut zaten.
Bu hadisel özelinde bir seneden fazla bir süre evvel 12. ve 19. bültende olabilecekler ile ilgili paylaştığım görüşler var.
Getir son vakitlerde zaten nakit ihtiyacı içinde olduğu söyleniyordu, hatta sene başında Mubadala ile yapılan bir anlaşma da kulaktan kulağa duyulan hadiseler arasındaydı.
Hal böyleyken operasyonel giderleri düşürüp, gelirinin %96’sını oluşturan Türkiye, Hollanda, İngiltere, Amerika ve Almanya pazarlarında devam etmesi zaten en makul kararlardan.
Daha fazla gider kesintisi ihtiyacı veya regülatör çekişmeleri sebebiyle de bu pazarların (başta Hollanda) bazılarından çıkması olasıdır.
😵💫 Geçtiğimiz günlerin bir diğer gündem konusu da “Atatürk” dizisi üzerinden Disney+ oldu.
Aslında somut ve nesnel sebebi soldaki adamın (Bob Chapek) görevden alınarak, sağdaki adamın (Bob Iger) emekliliğini ilan etmesinin üzerinden 2 yıl bile geçmeden tekrar göreve getirilmesi.
Dezenformasyon, halkla ilişkiler ve siyaset açısından son zamanlardaki emsalsiz örneklerden olan vakanın özü ise tekrar göreve getirilen Bob Iger’ın, önceki dönem har vurup harman savurulan yapımlar ve insan kaynağını kârlılık amacıyla biçmesinden ibaret.
Disney Türkiye’deki çoğu yapımı dahil olmak üzere dünyanın dört bir yanındaki yerel yapımlarının tümünü 5 milyar dolarlık tasarruf planı çerçevesinde iptal etti. Bununla da kalmayıp Türkiye dahil birçok ülkedeki insan kaynağını önemli ölçüde işten çıkarma yoluna giderek azalttı.
Fakat bu konu sosyal medya üzerinden “Ermeni Lobisi başarısı” olarak lanse edildi. Ülke içerisinde de politikacıların başını çektiği bir grup aracılığı ile bambaşka bir noktaya çekildi ve yine halkımızın önemli bir çoğunluğu da bu dezenformasyonla başlayan bir galeyan haline girdi.
Öyle ki; bütün bu olan bitene vakıf, piyasa içerisindeki kişiler kendilerine mikrofon tutulduğunda dürüstlüklerinden haybeye lanet okumadıkları için olmadık hakaretlere maruz kaldılar.
Öncelikle basit mantıkla düşündüğünüzde dijital platformların herhangi bir içeriği bir başka ülkede göstermeme gibi basit teknolojilere senelerdir sahip olduklarını bilmiyor olamazsınız.
Şahsen ben bütün streaming platformların Amerika içeriklerini gördüğüm için, senelerdir bu platformlardaki çok az sayıdaki Türk yapımı hariç herhangi bir dizi veya filme rastladığımı söyleyemem.
Disney Global’in bu konudaki sessizliği ise muhtemelen kendilerini tahmin edemedikleri ölçüde bir vaziyetin ortasına soktukları için şiş ve kebap hesabı yapmalarından.
Ayrıca gerçek Atatürkçülük önünüze konulanı ucuz yoldan kabullenmeyi değil, fikri hür, vicdanı hür ve irfanı hür bir birey olarak irdelemenizi gerektirir.
(Not: Disney ve/veya herhangi bir şirketi ile ticari bir münasebete sahip değilim, yukarıdaki görüşlerimi iletmemdeki temel maksat iletişim çağında herhangi bir mevzunun hangi hızla çarpıtılarak kitleleri harekete geçirebildiğini göstermekten ibarettir.)
🫰🏻 Yapay Zeka gündeminin hiç kuşkusuz en büyük kazananı Nvidia oldu. Özellikle yaygınlaşan LLM uygulamaları için ihtiyaç duyulan spesifik çipleri üreten şirketin, Kuzey Amerikalı büyük teknoloji şirketlerinin dışında Suudi Arabistan ve Birleşik Arap Emirlikleri gibi müşterileri de mevcut.
Suudi Arabistan’ın Nvidia’dan 3.000 adet H100 çipi satın aldığı söyleniyor. Öte yandan BAE’nin 2017’den beri Yapay Zeka bakanlığını kuran ilk ülkelerden oldu ve Generative AI ile ilgili bir yönerge çıkarmıştı.
Bütün bunlar olup biterken bu çeyreğin başında Çin’e karşı uygulanması planlanan çip üretimi ile ilgili kritik donanımların ihracatına dair yasak ASML tarafından sene sonuna kadar Çin’e yapılacak ihracatlarla deliniyor gibi görülüyor.
Sonuçlarını takip edeceğiz.
📲 Elon Musk X’i (Twitter) bir SuperApp yapma yolunda elinden geleni ardına koymamaya ant içmiş belli ki.
Tabii ki bunda Instagram’ın Threads’de yaşadığı hüsran ve Bluesky’ın sorunlarının da müthiş katkıları var.
Önce iş ve çalışan bulma (hiring) özelliğini kısıtlı olarak devreye sokan X, yakın zamanda platform üzerinde sesli ve görüntülü görüşme yapılabileceğini de duyurdu.
Tabii bununla birlikte kullanım sözleşmesini de yenileyen X, kullanıcılarının biyometrik verilerini toplayabileceğine dair maddeleri de kullanıcı sözleşmesine ekledi.
Bütün bu pratikler hepimizin malumu Facebook (Meta) tarafından gerçekleşmişti ve fakat regülatörlerin (Bilhassa AB) ince ayarlarıyla başka bir hale ermişti. Muhtemelen yakın dönemde AB’den X’e karşı yine benzer yaklaşımlara şahit olacağız ve bu hadise daha çok su götürecek.
Haftanın Görseli
