Umut Aydın ile 'Meseleler' - #28
Meselelerin 28. sayısından Merhabalar,
Bu yıl özellikle Türkiye’yi yoğun bir gündem beklerken, son üç ayımı bireysel olarak Türk şirketlerinin son senelerdeki inovasyon, kurumsal girişimcilik, corporate vc ve yatırımcılıklarının sonuçlarını incelediğim görüşmeler ile geçiriyorum.
Sonuçların çok iç açıcı olmadığını söyleyebilirim. Belki geniş görüşlerimi daha sonraki sayıda paylaşma imkanı bulurum.
Hepinize mutlu bir hafta dilerim.
Umut AYDIN
twitter: umutaydin
instagram: umutaydin
linkedin: /in/umutaydin
Gündem
🤖 Önceki iki bülten evvel ChatGPT’nin diğer OpenAI ürünleri gibi muhtemelen Microsoft çatısı altında ticarileşeceğinden söz etmiştim.
Bunun üzerine; Microsoft, son zamanlarda Internetlerin en çok konuşulan OpenAI’in iki ürünü; ChatGPT ve metinden yapay zeka destekli görsel tasarımı yapan DALL-E 2’yi arama motoru olan Bing’e entegre ediyor. Microsoft’un GPT-3’ün kullanım lisansının tek sahibi olduğunu hatırlatmakta fayda var.
2011 yılında Microsoft büyük umutlarla ve paralarla Live Search’ü Bing olarak re-brand ettiği zamanki vizyon aslında konvansiyonel bir arama motoru olmaktan çok, kullanıcıların sorularına yanıt bulabileceği bir platform olmasıydı. Fakat hem kullanıcı ihtiyaçları, hem web’in o zamanki durumu ve teknolojinin bu olgunluğa erişememiş olması bu vizyonun gerçekleşmesine yardımcı olmadı.
Bu entegrasyonla birlikte ülkelerin rekabet kurulları konuya tek tek el atman Bing etrafında geniş bir trafik oluşacaktır.
🏢 2023 de beklendiği üzere tüm hızıyla işten çıkarmalara devam edilen bir sene olacak.
Önce Salesforce 2022’de işten çıkardığı 2.000 çalışanının üzerine Ocak ayının ilk günlerinde 7.000 kişiyi daha işten çıkardı ve Marc Benioff daha fazla işten çıkarmanın yolda olduğunu söyledi.
Ardından Amazon geçen senenin sonundaki 10.000 kişilik işten çıkarma hareketinin üzerine 2023’ün başında 18.000 kişiyi daha işten çıkardı.
Wall Street’deki finans kuruluşları da 2022’nin son aylarından başlayarak işten çıkarma furyasına dahil olmuşlardı.
Muhtemelen ikinci çeyrek başında reel sektörden de sık sık benzer haberleri almaya başlayacağız ve bu haberlerin Türkiye’ye yansımasını seçim sonrasında daha acı halde göreceğiz.
🌈 Yüksek enflasyondan mıdır? Resesyondan mıdır? Tedarik zinciri krizinden midir bilmem ama bu yılki CES’de beni heyecanlandıran çok fazla ürün göremedim.
En ilgi çekici olan tanıtımların başında da BMW’nin i Vision Dee modeli geldi.
BMW geçtiğimiz yıl yine CES’de beyaz, gri ve siyah tonlarda renk değiştirebilen iX konseptini tanıtmıştı.
Temelde e-ink teknolojisini kullanan bu iki modelden, i Vision Dee 32 farklı renge girebiliyor.
İçinde herhangi bir bilgi ekranı bulunmayan otomobilin tüm bilgileri arttırılmış gerçeklik desteğinin olduğu ön cama yansıtılıyor.
Bu fantastik konsept ile ilgili tek nesnel görüşüm şu ki; Türkiye dahil pek çok ülkede kanunen sabit renkte olmayan bir otomobil kullanmak yasak :)
👷🏻♀️ İlk kez Türkiye’den bir şirket “haftada 4 gün mesai” uygulamasına geçti. Akrilik elyaf üretimi yapan Aksa Akrilik yaptığı açıklamayla 1450 çalışanından, 200’ünün haftada dört gün çalışacağını şu şekilde duyurdu;
“İşlerinin gerektirdiği sürelerde fazla çalışma yapan ve mesai ücreti almayan çalışanlarımız, görev ve sorumluluklarını eksiksiz yaptıkları, hedeflerini tam olarak gerçekleştirdikleri sürece haftada 4 gün çalışma yapabilecekler.”
Tabii pazarlama açısından gayet makul bir hareket olsa da, pratikte dört günlük çalışma modeli zaten dünyadaki farklı endüstrilerde çokça denenip, verileri artık public olarak erişilebilen modellerden. Yani “Bir bakalım oluyor mu” demenin çok bir anlamı var mı emin değilim.
Ayrıca yine açıklamadan anladığım bu imkanın sadece bir kısım ofis çalışanına (beyaz yaka) sunulduğu yönünde.
Bu durumun dünyadaki denemelerinde ters tepen örnekler oldu. Misal aynı hakları alan üretim çalışanları (mavi yaka) ve hatta bir kısım ofis çalışanlarının dinlenilmesi için verilen bu fazladan bir günde de ek iş bulup çalışarak sonraki mesaiye daha bitik gelmeleri ABD’de rastlanan örneklerdendi. Bu nedenle bu uygulamayı sonlandıran çokça işletme de oldu.
Konunun özüne dönecek olursak; işletmelerin verimliliğini arttırmak ve çalışan bağlılığını arttırmak için ihtiyacı olan şey bir gün eksik 9-6 mesaisi değil. Tümüyle iş bazlı esnek mesai sistemine geçiş.
Bu yöntem de öncelikle hazmedilmesi, sonra uygulanması zor olduğundan pek hayata geçirilebilir değil.
🦹🏼♂️ Twitter 2021 senesinde API’ından kaynaklanan açıktan dolayı hacklenip, e-posta adresleri ve telefon numaralarının dahil olduğu kullanıcı bilgileri ele geçirilmişti.
Geçen yıl bu veri setlerinin bir kısmı satışa çıkmaya başlamıştı. 5.4 milyon kullanıcıya ait ilk veri seti 30.000 dolardan satılıyordu. Daha sonra 400 milyon kullanıcı profilinin bu data setinde olduğu söylendi.
Son olarak 200 milyon kullanıcı verisi yaklaşık 2 dolar karşılığında satışa çıktı.
Siz de bu açık dahil olmak üzere e-posta adresinizin hacklenen hangi platformlardan açığa çıktığını aşağıdaki linke giderek ‘;-have i been pwned? sitesindeki veritabanından sorgulatabilirsiniz.
Haftanın Kitabı
📚 Her ne kadar teknoloji yönetimi ile ilgili bir kitap gibi görünse de The Phoenix Project bir işletmedeki her kademenin kesinlikle okuması gereken eserlerden biri.
Şöyle ki; bilhassa governance, teknoloji yönetimi, değişiklik yönetimi ve optimizasyon gibi kavramlara uzak olan Türk şirketlerinde birini terfi ettirmeden ilkokul talebesi gibi okutup özetini çıkarmasını isteyeceğiniz türden dersler içeriyor.
Temelinde konvansiyonel iş yapış şeklinden rekabetçilik için dijitalleşme ve dijital kanallar oluşturma mecburiyetine giren bir işletmenin bu yolda edindikleri acı tecrübeleri içeren bir roman. Okuması da gayet keyifli.
Haftanın Görseli
İnovasyon nedir?