Umut Aydın ile 'Meseleler' - #6
'Meseleler' 6. sayıya bile geldi. Bir yıl kadar süren bir ocak ayı hala bitmedi.
Öncelikle en başta da belirttiğim gibi bu bülteni sadece radarıma giren gündemi aktarmak için oluşturuyorum.
Her ne kadar içimiz dışımız bu ara 'Metaverse' olsa da, bu bültenin sizleri bu konuda aydınlatmak maksadıyla çıkarıldığı yanılgısına düşmemenizi tavsiye ederim zira amaç o değil.
Son iki haftadır eş, dost, hısım demeden herkesin ısrarlı "Metaverse varmış, biz oraya nasıl para yatıracağız" sorularına karşılık olarak; "Yahu daha fol yok yumurta yok" desem de, "Hadi oradan varmış, Fatih Altaylı da söylediler, sen biz zengin olalım istemiyorsun" minvalinde azar alıyorum.
İlla Metaverse nedir? Ne olacak bu işler? gibi sorularınız varsa bunu Fatih Altyalı programlarından (izlemedim) veya gözüne VR headset takıp ortalıkta dolaşanlardan öğrenmek yerine, aşağıdaki linke erişerek basitten başlamanızı tavsiye ederim.
Her işte olduğu gibi teknolojide de hevesle konuşmak ve geliştirip hayatını bundan idame ettirmek arasında önemli fark var.
Bu hadise "futbol oynamamış olanlar da maç yorumlamasın" kadar basit değil ne yazık ki.
En bilindik danışmanlık şirketlerinin ve analistlerin alelade rakamlarını referans almak marifete olsa bugün hepimiz IBM OS/2 kullanıyor olurduk.
Bu nedenle zaten önlerinde daha büyük stratejik teknoloji problemleri olan işletmelerin ucuz pazarlama malzemelerinden uzak durmasını tavsiye ederim.
Hiç bakmayın demiyorum. Gözlemleyin, kendinizce giriş seviyesinde denemeler yapın ama her şeyden evvel yeni düzenin konvansiyonel kapitalizmden ziyade, kooperatifçilikle yürüyeceği gerçeğini kabullenerek stratejinizi buna göre oluşturun. Çünkü en çok zorlanılacak kısım bu olacak.
Hepinize sağlıklı ve mutlu bir hafta dilerim.
Umut Aydın
Gündem
📦 Trendyol için kurye hizmeti veren çalışanlar geçtiğimiz hafta kendilerine verilen senelik %11'lik ücret artışını enflasyonun altında olduğu gerekçesiyle ülke genelinde protesto ettiler.
Daha sonra çalışanların Trendyol yönetimi ile yaptıkları müzakere sonucu zam oranı %39'a çıkarıldı.
Bu eylemin hemen ardından Hepsiburada'ya hizmet veren çalışanlar da eyleme başladı.
Bu çalışan arkadaşların tümünün bu şirketlere dışarıdan fatura kesmek suretiyle hizmet verdiklerini hatırlatarak, kanunlarımızın bu ve olası durumlar için GiG ekonomisine ne denli hazır olduklarını sorgulamamız gerekiyor.
Benzer durumları en fazla yurtdışındaki UBER sürücüleri için duyuyorduk ve sendikalaşma gibi faaliyetlerle sonuçlandığını da gördük.
Fakat bizim ticari hukukumuz hizmet alan/veren türünden bu konuları ne derece kapsıyor tam bir muamma.
👩🏻⚕️ IBM yapay zeka platformu olan Watson'ın sağlık hizmetlerine özel veri ve analitik varlıklarını bir yatırım şirketi olan Francisco Partners'a satıyor.
Daha evvel 1 milyar dolara satılacağı belirtilmişti, fakat bu el değiştirmenin nihai fiyatını bilemiyoruz.
Meseleler'in ilk sayısında Microsoft-Nuance satışından ve İngiliz devletinin bu satışa koyduğu engelden söz etmiştim.
Sağlık endüstrisi büyük teknoloji şirketlerinin yapay zeka stratejilerinin önemli bir kısmının hedefinde. Google'ın bu alanda İngiltere başta farklı ülkelerde yaptığı çalışmalar var, keza Microsoft da Azure ile benzer işleri yapıyor.
Pandeminin başlangıcında, bu platformların modellemelerinde iyileştirme yapabilmek için daha fazla veri toplamak maksadıyla, bazı ülkelere bu sistemlerin bilabedel sunulduğunu da düşünecek olursak IBM'in bu alandan vazgeçmesi takip edilesi önemli başlıklardan.
⛓️ Google, Blockchain üzerine çalışacak yeni bir ekip kuruyor.
Web3 ile ilgili teknolojilerin Ar-Ge'si için çalışacak ekibin başına şirketin kıdemli isimlerinden biri atanmış.
Google'ın bu hadiselere biraz mesafeli olduğu gerçeğinden yola çıkarsak, Web3'ün bir hype'dan fazlası olduğunu kabul ettiklerini anlayabiliriz.
☁️ Microsoft'un cloud platformu Azure tarihin en büyük DDoS saldırısına uğradı.
İsmi açıklanmayan bir müşterisinin Azure'un Asya'da bulunan sistemlerine 3.47 Tbps throughput ve saniyede 340 milyon pakete (pps) varan saldırının Çin, Güney Kore, Rusya, İran ve Taiwan'dak 10.000 farklı kaynaktan yapıldığı bildirilmiş.
Toplam 15 dakika süren atağı Microsoft sistemleri kaldırabilmiş.
Bu olay ve DDoS özelinde çok güzel bir içerik hazırlanmış.
🦧 Meta'nın, Facebook ve Instagram'da NFT gösterimi ve satışını sağlamak için çalıştığı söyleniyor.
Şirketin sahip olduğu Novi cüzdan teknolojisi ile bunun mümkün olabileceği biliniyor.
Özellikle pazarın büyük kısmını OpenSea tarafından domine edilmesi Facebook'un bu işe girmesi için çok güzel sebeplerden.
🪙 Öte yandan Facebook 2019 yılında yanına Visa ve Shopify'ı da alarak Libra adı ile duyurduğu ve daha sonra Diem'e dönüşen kripto para projesini tümüyle rafa kaldırdı.
Bütün teknolojisini ise 200 milyon dolar karşılığında Silvergate Capital'e Satıyor
2019 yılında bu konu özelinde Timur Sırt ile Sabah Gazetesi için bir röportaj yapmıştık.
⚡ Geçtiğimiz yıl Çin'in Bitcoin'e dair her şeyi yasaklamasının ardından Bitcoin madencileri kendilerine yeni topraklar bulmak zorunda kaldılar.
Çin'in kararının ardından birden bire Kuzey Amerika en büyük Bitcoin madeni oldu. (%34)
Ardından, ucuz enerji fiyatları ve taşıma maliyetleri nedeniyle Kazakistan gözde ülkelerin başına geçti.
Öyle ki Bitcoin madencilik hashrate'i dünya çapında %18'e çıktı.
Fakat Kazakistan'ın yaşadığı enerji krizi Bitcoin madencilerini de vurdu. Ocak 24'de alınan kararla mining yapan şirketlere enerji akışı durduruldu.
Orta Asya'daki enerji krizi bir tek Kazakistan'da yaşanmıyor esasen. Özbekistan ve Kırgızistan'da da benzer sorunlar var ve problemin ana kaynağı eski enerji grid'i gibi.
Bizlerin de hem bireysel kullanım, hem sanayide yaşadığımız gibi enerji darlığı dünyanın gelecek 5-10 yılının an gündem maddelerinin başında gelecek.
Üstüne Rusya-Ukrayna krizi, AB' nin Rusya ambargolarının başına ahmak gibi doğalgazı koyup sonra ne yapacağını düşünmesi gibi konular bu alanlarda yenilikçi çözümlerin çıkmasını zorunlu hale getiriyor.
Bu da ülkeler, organizasyonlar ve şirketler için bir süreliğine "sürdürebilirlik" hikayelerinden sıyrılarak başka konulara odaklanma imkanı verecektir.
🦧 Coinbase NFT satışlarını daha basit hale getirip herkese yayabilmek amacıyla Mastercard'la yeni bir ortaklık başlattı.
Bu sayede halkımızın borsadır, cüzdandır uğraşmadan daha kolay yoldan maymun karikatürü alıp-satabilmesini hedefliyorlar.
Coinbase daha önce de NFT satışları için peer-to-peer pazar yeri uygulamasını duyurmuştu.
🎸 Neil Young geçtiğimiz haftalarda Spotify'a "Joe Rogan gibi aşı karşıtı tiplerin podcast'lerini yayınlayacaksanız benim albümlerimi platformunuzdan çıkarın" diye ültimatom vermişti.
Spotify ise bu duruma "Pandeminin başından beri Covid-19 ile ilgili 20.000'den fazla podcast'i bölümünü kaldırdık" cevabını verdi.
Türkçesi; "3-5 kişinin dinlediklerini toplumsal sorumluluğumuzu yerine getiriyoruz diye göstermek maksadıyla zaten kaldırdık, fakat Joe Rogan çok dinleniyor, bizi ekmeğimizden etme".
Hal böyleyken Neil Young da kayıt şirketi olan Warner Music'den Spotify'daki eserlerini kaldırmasını istedi ve Warner Music de bu isteği kabul etti.
Bu durum dünya genelinde insanların Spotify aboneliklerini sonlandırmaya başladığı ve sosyal mecralarda paylaştıkları bir furyaya döndü.
🧥 John Lennon'un en büyük evladı Julian, John Lennon'a ait bazı eserleri NFT olarak satacağını duyurdu.
Koleksiyonun içinde Paul McCartney'in el yazısıyla "Hey Jude" notaları, Lennon'un giymiş olduğu iki kıyafet ve üç gitarın görselleri var. (Fiziksel herhangi bir öge yok)
Siz de eğer yukarıdaki görsele para verip sahip olmak istiyorsanız bülten yazılırkenki fiyatı 8.000 dolardı.
Şahsi görüşüm; herhangi bir hayır hasenat hadisesi olmadığı müddetçe bu tip görselleri para verip alma niyetinde olanların çok başka problemleri olduğu.
İcatlar
🤖 Facebook (Meta), Metaverse için dünyanın en hızlı Yapay Zeka Süper Bilgisayarına sahip olacak.
Meta zaten büyük yapay zeka modellerini eğitmek için bir süper bilgisayar sistemi kullanıyor. Bu sistem kendi deyimleriyle "sakıncalı içeriklerin tespiti" gibi hassas işlemlerde kullanılıyor. Fakat hepimiz bu sistemlerin esasen ne tür algoritmalar için kullanıldığının bilincindeyiz.
Şirket, Metaverse'deki işlem hacmi ve ihtiyaçların bugünkünden çok daha fazla olacağı gerekçesiyle 2022 yılının ikinci yarısında bu sistemin daha gelişmişini devreye alacak.
Yeni sistem 5 exaflop karma-hassas hesaplama yapabilecek.
Haftanın Görseli
