Umut Aydın ile 'Meseleler' - #16
Meseleler'in 16. sayısından hepinize selamlar,
Bültenin altyapısını sağlayan Revue servisinin yaşadığı ve pazar gününe kadar süren teknik problemler sebebiyle Meseleler bu hafta pazartesi günü sizlere ulaşıyor.
Geçtiğimiz haftanın en önemli gündem maddelerinin başında AB'nin parlementodan geçirdiği, teknoloji şirketlerinin faaliyetlerini hedefleyen Digital Markets Act (DMA) ve Digital Services Act (DSA) geliyor.
Şahsen ve kurumsal olarak uzun yıllardır AB'de farklı komisyonlardaki bu çalışmaların içindeyim, bu nedenle doğrudan Apple'a yönelik bu kararlardan önemli olanlarını ve işiniz için ne anlama gelebileceğini yorumlamak istedim.
Kullanıcıların üçüncü parti mağazalardan uygulama indirebilmeleri:
Özellikle Apple'ın AppStore üzerinden kurduğu tekel uygulama geliştiriciler için başta komisyon olmak üzere farklı açılardan sürekli eleştiri görüyordu. Bu kararla birlikte Apple iOS ve MacOS üzerinde farklı store'ların faaliyet göstermesine imkan verebilecek.
Son kullanıcı olarak bu kararı çok makul bulmuyorum. Apple donanım ve servislerinin temel varlık nedeni rijit güvenlikle sunduğu kullanıcı deneyimi. Bu şu demek oluyor; bir uygulama geliştiriciyseniz, Apple'ın çoğu zaman kahredici uygulama onay süreçleri olmadan herhangi bir uygulamayı store'a koyamıyorsunuz.
Apple bu sayede kendi ekosisteminin denetimini de elinde tutuyor ve sattığı temel unsur bundan ibaret.
Çoklu store uygulamasının pratikte kimseye bir faydası olmadığını endüstri Meta'nın Oculus Store'unda da gördü. %50'ye varan komisyon oranları yüzünden "ikiyüzlü" olarak eleştirilen Meta, "Beğenmiyorsanız başka store'lardan alışveriş yapabilirsiniz, bize muhtaç değilsiniz" diye kendini savundu.
Teoride doğru olan bu söylemin diğer store'lardaki içeriklere baktığınızda pratikte çok da işe yaramadığını görüyorsunuz.
Regülatörler "serbest piyasa" olgusuna dokunmuyor görünmek için "çoklu store" gibi derme çatma çözümlerle bu problemin etrafından dolanmaya çalışsalar da eninde sonunda doğrudan müdahale zorunluluğu doğacak.
Bu durumun doğrudan ilk uygulamasını ise oyun ve medya üreticileri tarafında göreceğiz. Muhtemelen XBOX Game Pass ve PlayStation Plus ilk uygulayıcılar olacaklar.
Uygulama geliştiricilerin üçüncü parti ödeme sistemlerini kullanabilmeleri, cihazlardaki tüm donanım komponentlerine erişim imkanı sağlanacak:
Bu kararın parça parça alındığı oldu, Apple SDK'larını bile buna göre güncellemişti. Dolayısıyla yeni dönemde banka/fintech uygulamalarının NFC ile ApplePay harici ödeme yapma/alma işlemlerini yaptığını göreceğiz.
Pazarlama ve reklam performans verileri de dahil olmak üzere verileri ve ölçümleri geliştiriciler ve rakiplerle paylaşılması:
Internet ve teknoloji şirketleri arasındaki soğuk savaş son dört yıldır aldı başını gitti. Apple'ın "App Tracking" özelliklerini yasaklaması zirveye çıkarmıştı.
Apple son zamanlarda AB gibi regülatörlerden bu ve benzeri taleplerin de geleceğini bildiği için rakiplerine avantaj vermemek adına bu konuya odaklanıyor ve büyük oranda "Gizlilik" promosyonu yapıyor. Dolayısıyla bu noktadan çok zarar göreceğini sanmam.
Bu maddeler dışındakiler çok büyük etki oluşturmayacak talepler o nedenle değinmedim fakat sorularınız için bana daima ulaşabilirsiniz.
Hepinize iyi tatiller.
Umut Aydın
Gündem
💸 Elon Musk ve Twitter gündemi bültenin standart konularından oldu bu ara.
Elon Musk avukatı aracılığıyla yolladığı bir mektup ile Twitter'ı almaktan vazgeçtiğini şirkete bildirdi.
Twitter'ın hukuk müşaviri ise anlaşmayı belirtilen fiyat üzerinden kapatmak için mahkemeye gideceklerini duyurdu.
Bu açıklamaların ardından Twitter'ın hisse değeri %6 daha düşüş kaydetti fakat bu artık rutin bir durum olduğu için haber değeri yok.
Şahsi kanaatim mahkeme sürecinin biraz uzun geçeceği ve sonucunda Elon Musk'ın Twitter'ın zararını karşılamak için 2-6 milyar dolar arası ödeme yapmak zorunda kalacağı yönünde.
🚗 Çin menşeili BYD 2022'nin ilk yarısında sattığı 641.350 araç ile aynı dönem 564.743 araç satan Tesla'yı geride bırakarak dünyanın en büyük elektrikli araç üreticisi ünvanını elde etti.
BYD özellikle Warren Buffet'ın şirketi Berkshire Hathaway'den aldığı yatırımla Çin dışında da adını duyurmaya başlamıştı.
BYD geçen ay yaptığı duyuruyla Tesla'ya batarya tedarik edeceğini de açıkladı.
Son 3-4 yıldır Çin menşeili EV üreticilerinin özellikle ikinci tur elektriklileşme dönemini yaşayan Kuzey Avrupa ve yeni yaygınlaşmaya başlayan Batı/Orta Avrupa'da çok iyi tasarımlı ürünlerle, kalite ve bakım problemleriyle dolu Tesla'ya alternatif olarak güçleniyorlar.
🇳🇱 Hollanda parlementosu evden çalışmayı yasal hak olarak tanımlayan bir kanunu onayladı.
Kanun işverenin iş kolu müsade ettiği müddetçe çalışanın evinden çalışma talebini dikkate almasını zorunlu kılıyor.
Geçtiğimiz bültende Hollanda'nın Avrupa'nın en büyük havalimanlarından olan Schipol'ün kapasitesini de düşüreceğini yazmıştım.
Hollandalılar toplu olarak mobiliteyi düşürme konusunda bir şeyler deniyorlar, hazırlandıkları şeyin ne olduğunu yakında anlarız.
0️⃣ Şirketlerin Metaverse/NFT girişimleri mevcut ekonomik koşullar ve kripto piyasasının düşüşüyle yavaşlamaya başlamışken Chevrolet Mint yeşili bir Corvette Z06'nın çizimiyle NFT dünyasına giriş yapmaya çalıştı.
En yüksek teklif sahibinin gerçek bir 2023 Mint Yeşili Corvette'e de sahip olacağı açık arttırmaya "0" (yazıyla sıfır) katılım oldu.
Haftanın Görseli
